Patrząc na ilość inwestycji budowlanych można powiedzieć, z przymrużeniem oka, że Polska jest Dubajem Europy. Oczywiście, nie jest to prawdą, jednak możemy śmiało stwierdzić, że dużo się dzieje. Akurat, to właśnie w Dubaju żyje najwięcej miliarderów na świecie. Ale, zejdźmy lepiej na ziemię. Na lokalny grunt. Branża budowlana doświadczyła i wciąż doświadcza znaczących zmian, zarówno pod względem technologicznym, jak i finansowym. Jedyną stałą jest generalny wykonawca, który potrzebuje znakomitego zespołu do zrealizowania inwestycji. Tymczasem, w miarę jak projekty stają się coraz bardziej złożone, a koszty materiałów oraz pracy rosną, deweloperzy i inwestorzy szukają nowych sposobów na finansowanie swoich przedsięwzięć. Oto przegląd kluczowych opcji finansowania oraz trendów na 2024 rok.
Opcje finansowania projektów budowlanych – Kredyt deweloperski
Klasyczna forma finansowania to oczywiście kredyty bankowe; pozostaje ona niezmiennie popularna wśród inwestorów budowlanych. Banki oferują produkty kredytowe, dostosowane precyzyjnie do potrzeb projektów o różnym zakresie i skali – kredyt deweloperski. W 2023 roku zauważyliśmy, że banki kładły większy nacisk na zrównoważone projekty budowlane, oferując lepsze warunki finansowania dla inicjatyw przyjaznych środowisku. Ten ten trend obejmuje również rok 2024 i z pewnością będzie kontynuowany.
Finansowanie społecznościowe (crowdfunding)
Crowdfunding zyskał na popularności jako sposób na pozyskiwanie kapitału od szerszego grona inwestorów. Platformy crowdfundingowe umożliwiają inwestorom indywidualnym finansowanie innowacyjnych projektów budowlanych, często w zamian za przyszłe zyski z inwestycji. W 2024 roku oczekuje się dalszego wzrostu tej formy finansowania, zwłaszcza w sektorze nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych.
Leasing finansowy
Leasing finansowy jest szczególnie atrakcyjny dla firm budowlanych potrzebujących drogiego sprzętu. Umożliwia on użytkowanie sprzętu przez określony czas, z opcją wykupu na koniec umowy. W obliczu ciągłych innowacji technologicznych, leasing staje się coraz bardziej popularną opcją finansowania sprzętu budowlanego.
Opcje finansowania projektów budowlanych – Fundusze inwestycyjne
Inwestycje poprzez fundusze inwestycyjne i private equity stanowią coraz ważniejsze źródło finansowania dla dużych projektów. Te instytucje oferują znaczące kwoty kapitału dla projektów o wysokim potencjale zwrotu, skupiając się na długoterminowej wartości. Trend ten ma się utrzymać, z rosnącym zainteresowaniem projektami związanymi z infrastrukturą i energią odnawialną.
Private equity
Private Equity (PE), czyli kapitał prywatny, to forma inwestycji, w której inwestorzy prywatni, fundusze inwestycyjne lub inne podmioty inwestują kapitał w prywatne przedsiębiorstwa, często w zamian za udziały lub kontrolę nad nimi. Inwestorzy private equity zazwyczaj pozyskują środki od inwestorów, takich jak fundusze emerytalne, fundusze hedgingowe, czy inne instytucje finansowe, aby następnie zainwestować je w przedsiębiorstwa z potencjałem wzrostu lub oczekujące na restrukturyzację. Główne cechy private equity to:
Zakres działalności: Inwestycje private equity obejmują różne rodzaje przedsiębiorstw, od nowych start-upów po już istniejące firmy, które potrzebują wsparcia finansowego i zarządczego w celu rozwoju, ekspansji na nowe rynki lub restrukturyzacji.
Model biznesowy: Inwestorzy private equity zazwyczaj angażują się w zarządzanie przedsiębiorstwem, często podejmując decyzje strategiczne i operacyjne mające na celu maksymalizację wartości dla wszystkich zainteresowanych stron, w tym dla siebie jako inwestorów.
Struktura finansowania: Inwestorzy private equity często wykorzystują dźwignię finansową, czyli stosunek długu do kapitału własnego, aby zwiększyć potencjalną stopę zwrotu z inwestycji. Oznacza to, że część finansowania pochodzi z pożyczek lub obligacji, co zwiększa potencjalne ryzyko, ale także potencjalne korzyści finansowe.
Okres inwestycji: Inwestycje private equity zazwyczaj mają długoterminowy charakter. Inwestorzy private equity angażują się w przedsiębiorstwo na określony okres czasu, zazwyczaj kilka lat, zanim wyprowadzą swoje inwestycje, najczęściej poprzez sprzedaż swoich udziałów lub przejście na giełdę.
Dywersyfikacja portfela: Inwestycje private equity mogą być elementem zróżnicowanego portfela inwestycyjnego, który obejmuje także inne formy inwestycji, takie jak akcje, obligacje czy nieruchomości. Dzięki temu inwestorzy mogą osiągnąć lepszą dywersyfikację i ograniczyć ryzyko inwestycyjne.
Trendy w finansowaniu projektów budowlanych w 2024 roku
Zwiększona elastyczność finansowania
W odpowiedzi na niepewny klimat gospodarczy, instytucje finansowe stają się bardziej elastyczne, oferując bardziej zróżnicowane opcje finansowania. Elastyczność ta pozwala deweloperom lepiej zarządzać przepływami pieniężnymi i ryzykiem projektu. Żaden inwestor nie może pozwolić sobie na przestój podczas realizacji inwestycji.
Rozwój finansowania zrównoważonego
Ekologiczne budownictwo staje się nie tylko trendem, ale również wymogiem. Inwestorzy i instytucje finansowe coraz częściej premiują i promują projekty zrównoważone, oferując lepsze warunki finansowania dla inicjatyw, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko.
Cyfryzacja procesów finansowych
Automatyzacja i cyfryzacja procesów finansowych umożliwiają szybszą i bardziej efektywną weryfikację zdolności kredytowej, co skraca czas oczekiwania na decyzje finansowe. Narzędzia te stają się nieodzownym elementem w procesie pozyskiwania finansowania.
Wzrost znaczenia partnerstw publiczno-prywatnych (PPP)
Projekty realizowane w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) zdobywają na popularności, zwłaszcza w obszarze infrastruktury publicznej. Pozwalają one na podział ryzyka pomiędzy sektor publiczny a prywatny, otwierając nowe możliwości finansowania dużych przedsięwzięć.
Zrównoważone projekty budowlane
Budowlane projekty zrównoważone mają na celu tworzenie harmonijnych i zrównoważonych przestrzeni, które przyczyniają się do poprawy jakości życia ludzi, ochrony środowiska naturalnego oraz zrównoważonego rozwoju społeczno-ekonomicznego. Oto kilka kluczowych cech charakterystycznych:
- Efektywność energetyczna: Budynki zrównoważone są zaprojektowane w taki sposób, aby minimalizować zużycie energii i zasobów naturalnych poprzez zastosowanie efektywnych rozwiązań energetycznych, takich jak izolacja termiczna, energooszczędne okna i oświetlenie LED oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, np. panele słoneczne czy systemy geotermalne.
- Zrównoważone materiały budowlane: Projekty zrównoważone korzystają z materiałów budowlanych o niskim wpływie na środowisko, takich jak materiały o niskiej emisji CO2, surowce pochodzące z odnawialnych źródeł, materiały pochodzące z recyklingu oraz lokalnie pozyskiwane materiały, które ograniczają emisję CO2 związane z transportem.
- Zielone tereny i infrastruktura: Budynki zrównoważone uwzględniają również zapewnienie odpowiednich przestrzeni zielonych, takich jak dachy zielone, ogrody pionowe czy obszary rekreacyjne, które przyczyniają się do poprawy jakości powietrza, redukcji efektu miejskiej wyspy ciepła oraz zwiększenia komfortu użytkowników budynku.
- Zdrowie i komfort użytkowników: Budynki zrównoważone są projektowane z myślą o zapewnieniu zdrowego i komfortowego środowiska dla użytkowników poprzez zastosowanie naturalnych materiałów wykończeniowych, optymalną wentylację, kontrolę jakości powietrza wewnętrznego oraz optymalne oświetlenie i akustykę.
- Minimalizacja odpadów i zanieczyszczeń: Projekty zrównoważone uwzględniają również minimalizację generowania odpadów budowlanych oraz redukcję emisji zanieczyszczeń poprzez racjonalne zarządzanie procesem budowlanym, wykorzystanie recyklingu i odzysku surowców oraz stosowanie metod i technologii budowlanych o niskim wpływie na środowisko.
Cyfryzacja procesów finansowych
Cyfryzacja procesów finansowych to proces przekształcania tradycyjnych, manualnych operacji finansowych i księgowych w automatyczne, oparte na technologii cyfrowej. Ma to na celu zwiększenie efektywności, poprawę dokładności danych finansowych oraz przyspieszenie podejmowania decyzji biznesowych. W Polsce, jak i na całym świecie, cyfryzacja dotyka różnych aspektów finansów, od bankowości przez rachunkowość aż po procesy związane z finansowaniem projektów.
Przykłady cyfryzacji procesów finansowych w Polsce:
Bankowość internetowa i mobilna: Powszechne użycie aplikacji bankowych umożliwia szybkie i wygodne zarządzanie finansami, w tym realizację przelewów, monitorowanie stanu konta czy aplikowanie o kredyty. Przykłady takich aplikacji to m.in. PKO BP IKO, mBank, czy Santander Bank Polska.
Platformy faktoringowe online: Faktoring, czyli finansowanie oparte na wierzytelnościach, jest coraz częściej oferowane przez platformy online, które automatyzują proces oceny ryzyka i przyznawania finansowania. Przykładowe platformy to InvoiceMarket czy Finiata.
Elektroniczne systemy rozliczeń podatkowych (e-Deklaracje, e-PIT): Umożliwiają szybkie i bezbłędne przesyłanie deklaracji podatkowych do urzędów skarbowych. Systemy te znacznie upraszczają i przyspieszają proces rozliczeń podatkowych dla osób fizycznych i przedsiębiorstw.
Elektroniczne faktury (e-Faktury): Wprowadzenie systemu e-Faktur umożliwia przedsiębiorcom elektroniczne wystawianie i odbieranie faktur VAT, co ułatwia zarządzanie dokumentacją i zgodność z przepisami podatkowymi.
Automatyzacja księgowości: Narzędzia takie jak wfirma.pl, inFakt, czy Symfonia, oferują automatyzację wielu procesów księgowych, od księgowania faktur, poprzez obliczanie podatków, aż po generowanie raportów finansowych.
Platformy crowdfundingowe: Platformy takie jak PolakPotrafi.pl czy Beesfund umożliwiają zbieranie środków na różnego rodzaju projekty, w tym inwestycje budowlane, poprzez elektroniczne platformy. Cyfryzacja w tym przypadku dotyczy zarówno procesu zbierania funduszy, jak i komunikacji z inwestorami.
Blockchain i smart kontrakty: Technologia blockchain znajduje zastosowanie w finansach, umożliwiając bezpieczne i transparentne transakcje finansowe bez pośredników. Smart kontrakty automatyzują wykonanie umowy po spełnieniu określonych warunków, co ma potencjał do wykorzystania w finansowaniu projektów budowlanych i nieruchomości.
Cyfryzacja w finansach to nie tylko większa wygoda i szybkość działania, ale także otwarcie na nowe modele biznesowe i możliwości, które były nieosiągalne w tradycyjnych systemach finansowych. W Polsce, rozwój infrastruktury cyfrowej oraz wsparcie prawne dla elektronicznych form transakcji finansowych przyczyniają się do szybkiej adaptacji tych rozwiązań przez przedsiębiorstwa i indywidualnych użytkowników.
Opcje finansowania projektów budowlanych – fundusze unijne
Programy unijne są zazwyczaj realizowane na określone okresy czasowe, zwykle obejmują kilka lat, a ich dostępność może się różnić w zależności od aktualnej polityki unijnej oraz krajowej strategii rozwoju. W 2024 roku programy, o których wspominałem wcześniej, mogą nadal być aktywne, ale ich dostępność i szczegółowe warunki mogą ulec zmianie w porównaniu do lat poprzednich. Najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych programów unijnych i ich dostępności w Polsce w 2024 roku jest skonsultowanie się z odpowiednimi instytucjami, takimi jak Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Rozwoju, czy urzędy marszałkowskie poszczególnych województw, które są odpowiedzialne za wdrażanie i koordynację programów unijnych na szczeblu regionalnym i lokalnym. Dokładne informacje na temat aktualnych programów, terminów naborów, oraz wymogów aplikacyjnych można również znaleźć na stronach internetowych instytucji zarządzających poszczególnymi programami operacyjnymi w Polsce oraz na oficjalnych stronach Ministerstwa Rozwoju i Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Ponadto, organizacje pozarządowe i placówki społeczne mogą skorzystać z usług doradczych dostępnych w ramach Centrów Doradztwa Europejskiego, które służą wsparciem w pozyskiwaniu funduszy unijnych i w przygotowywaniu wniosków o dofinansowanie.
